Thực phẩm chức năng không chỉ mang tới nhiều lợi ích tích cực đến sức khỏe và giảm nguy cơ mắc bệnh. Đặc biệt, việc sử dụng thực phẩm chức năng giúp ngăn ngừa sự thiếu hụt về dinh dưỡng, hỗ trợ sự phát triển sự tăng trưởng và phát triển ở trẻ nhỏ.
1. Thực phẩm chức năng là gì?
Thực phẩm chức năng được ra đời lần đầu tiên ở Nhật Bản vào năm 1980 khi loại thực phẩm này được các cơ quan có thẩm quyền phê duyệt và được chứng minh rằng chúng đem lại nhiều lợi ích trong việc cải thiện sức khỏe toàn diện.
Một số ví dụ về thực phẩm chức năng có tác dụng tốt với sức khỏe là thực phẩm bổ sung vitamin, khoáng chất, men vi sinh hoặc thực phẩm bổ sung chất xơ. Các loại thực phẩm giàu chất dinh dưỡng như trái cây, rau, quả hạch, hạt và ngũ cốc cũng thường được coi như thực phẩm chức năng do những lợi ích về sức khỏe do chúng đem lại. Ví dụ, trong yến mạch có chứa một loại chất xơ gọi là beta glucan đã được chứng minh là giúp giảm viêm, tăng cường chức năng miễn dịch và là thực phẩm giúp cải thiện sức khỏe của tim.
Tương tự, trái cây và rau quả có khả năng chống lại bệnh tật do chứa nhiều hợp chất chống oxy hóa – những hợp chất rất tốt cho sức khỏe.
2. Thực phẩm chức năng có mấy loại?
Thực phẩm chức năng được chia làm hai loại: Thực phẩm thông thường và thực phẩm tăng cường.
- Thực phẩm thông thường cung cấp các thành phần hoàn toàn tự nhiên, cung cấp những chất dinh dưỡng quan trọng như vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa và chất béo có lợi cho tim.
- Trong khi đó, thực phẩm tăng cường được bổ sung thêm một số thành phần, ví dụ như vitamin, khoáng chất, chế phẩm sinh học, hoặc chất xơ, để tăng cường thêm lợi ích về sức khỏe của món ăn đó.
Dưới đây là một số ví dụ về thực phẩm chức năng thông thường:
- Trái cây: Quả mọng, kiwi, lê, đào, táo, cam, chuối
- Rau: Bông cải xanh, súp lơ, cải xoăn, rau bina, bí xanh
- Các loại hạt: Hạnh nhân, hạt điều, hạt macadamia
- Hạt giống: Hạt chia, hạt lanh, hạt gai dầu, hạt bí ngô
- Các loại đậu: Đậu đen, đậu xanh, đậu hải quân, đậu lăng
- Ngũ cốc nguyên hạt: Yến mạch, lúa mạch, kiều mạch, gạo nâu
- Hải sản: Cá hồi, cá mòi, cá cơm, cá thu, cá tuyết
- Thực phẩm lên men: Kim chi, dưa cải bắp
- Các loại thảo mộc và gia vị: Nghệ, quế, gừng
- Đồ uống: Cà phê, trà xanh, trà đen
Một số ví dụ về thực phẩm chức năng tăng cường: Bao gồm nước trái cây tăng cường, các sản phẩm từ sữa tăng cường, sữa hạt tăng cường như hạnh nhân, hạt điều. các loại ngũ cốc tăng cường.
3. Lợi ích tiềm năng của thực phẩm chức năng
3.1. Ngăn ngừa thiếu hụt dinh dưỡng
Thực phẩm chức năng thường bổ sung nhiều chất dinh dưỡng quan trọng, bao gồm vitamin, khoáng chất, chất béo lành mạnh và chất xơ. Chế độ ăn uống đa dạng thực phẩm kết với với việc bổ sung thực phẩm chức năng sẽ đảm bảo bạn nhận đủ các chất dinh dưỡng cần thiết và phòng tránh thiếu hụt chất dinh dưỡng. Trên thực tế, cùng với sự ra đời và sử dụng rộng rãi của thực phẩm chức năng, tỷ lệ thiếu hụt chất dinh dưỡng trên toàn cầu đã giảm đáng kể. Ví dụ, sau khi bột mì được bổ sung thêm chất sắt được đưa vào sử dụng ở Jordan, tỷ lệ thiếu sắt ở trẻ em đã giảm gần một nửa.
3.2. Thực phẩm chức năng ngăn ngừa bệnh tật
Thực phẩm chức năng cung cấp các chất dinh dưỡng quan trọng có thể giúp bảo vệ chống lại bệnh tật. Một số ví dụ về tác dụng phòng ngừa bệnh tật như sau:
- Thực phẩm chức năng giàu chất chống oxy hóa: Các chất này giúp trung hòa các hợp chất có hại được gọi là các gốc tự do, giúp ngăn ngừa tổn thương tế bào và một số bệnh mãn tính, bao gồm bệnh tim, ung thư và tiểu đường.
- Thực phẩm chức năng chứa nhiều axit béo omega-3: Đây là một loại chất béo lành mạnh giúp giảm viêm, tăng cường chức năng não và tăng cường sức khỏe của tim.
- Thực phẩm chức năng giàu chất xơ: Có thể thúc đẩy kiểm soát lượng đường trong máu tốt hơn và bảo vệ chống lại các tình trạng như tiểu đường, béo phì, bệnh tim và đột quỵ. Chất xơ cũng có thể giúp ngăn ngừa rối loạn tiêu hóa, bao gồm viêm ruột kết, loét dạ dày, trĩ và trào ngược axit.
4. Có thể thúc đẩy sự tăng trưởng và phát triển ở trẻ
Một số thực phẩm chức năng cung cấp các chất dinh dưỡng rất cần thiết cho sự tăng trưởng và phát triển ở trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Ví dụ, ngũ cốc, ngũ cốc và bột thường được bổ sung vitamin B như axit folic, rất cần thiết cho sức khỏe của thai nhi.
Đối với bà mẹ mang thai, nồng độ axit folic thấp có thể làm tăng nguy cơ dị tật ống thần kinh, làm ảnh hưởng đến não, tủy sống hoặc cột sống. Các nhà khoa học đã ước tính rằng việc tăng lượng tiêu thụ axit folic giúp giảm tỷ lệ dị tật ống thần kinh xuống từ 50% – 70%.
Các chất dinh dưỡng khác thường được tìm thấy trong thực phẩm chức năng cũng đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng và phát triển của trẻ, bao gồm axit béo omega-3, sắt, kẽm, canxi và vitamin B12.
5. Sử dụng thực phẩm chức năng như thế nào?
Tăng cường bổ sung thực phẩm chức năng thông thường: Chúng bao gồm thực phẩm nguyên chất giàu dinh dưỡng như trái cây, rau, ngũ cốc và các loại đậu. Những thực phẩm này không chỉ cung cấp cho cơ thể bạn các vitamin và khoáng chất cần thiết mà còn hỗ trợ sức khỏe tổng thể.
Bổ sung thêm thực phẩm chức năng tăng cường: Bổ sung thực phẩm chức năng tăng cường giúp lấp đầy khoảng trống trong chế độ ăn uống của bạn để ngăn ngừa sự thiếu hụt chất dinh dưỡng, cũng như tăng cường sức khỏe bằng cách tăng cường hấp thụ các chất dinh dưỡng quan trọng như vitamin, khoáng chất, chất xơ, chất béo có lợi cho tim hoặc men vi sinh.
